Voetbal Vlaanderen discrimineert op grond van leeftijd door quota voor U23 spelers in lagere provinciale afdelingen

De zaak gaat over de toepassing van een nieuwe regel die door Voetbal Vlaanderen werd opgenomen in het reglement van de Koninklijke Belgische Voetbalbond. De regel bepaalt dat bij elke voetbalwedstrijd minstens drie spelers op het wedstrijdblad moeten staan die jonger zijn dan 23 jaar bij de start van het seizoen (U23 spelers). Als een club te weinig spelers jonger dan 23 jaar op het wedstrijdblad heeft staan, kan de club wel deelnemen aan de wedstrijd, maar zal deze minder wisselspelers hebben tijdens de wedstrijd.

De regel is bindend voor alle clubs en spelers aangesloten bij Voetbal Vlaanderen die willen deelnemen aan de zogenaamde herenkampioenschappen, ongeacht het “niveau” en de afdeling.

De klacht is ingediend door de voetbalclub V.V. 9000 Gent en een persoon die bestuurder en speler is van deze voetbalclub. Zij stellen dat de toepassing van deze nieuwe regel een discriminatie uitmaakt op grond van leeftijd.

De Geschillenkamer oordeelt eerst dat de klacht ontvankelijk is. De indiener van de klacht heeft als spelend lid een belang heeft bij het aanvechten van de nieuwe regel. Bovendien kan hij als bestuurder zijn club vertegenwoordigen in de procedure voor de Geschillenkamer. Tenslotte is de klacht op een correcte manier doorgestuurd naar de Geschillenkamer na een poging tot bemiddeling bij de afdeling Eerstelijnsdienst en Bemiddeling van het Vlaams Mensenrechteninstituut.

Vervolgens buigt de Geschillenkamer zich over de vraag of de indiener van de klacht en de voetbalclub V.V. 9000 Gent gediscrimineerd worden door de verplichting om voor elke wedstrijd minstens drie spelers U23 in te schrijven op het wedstrijdblad. De Geschillenkamer stelt vast dat het gaat om een quotaregeling op grond van leeftijd.

De Geschillenkamer meent dat quota en andere vormen van positieve actie niet aan zwaardere criteria moeten worden onderworpen dan andere vormen van directe discriminatie. Zij besluit dat artikel 26 Gelijkekansendecreet over positieve actie alleen relevant is voor gevallen waarvoor het Gelijkekansendecreet geen rechtvaardiging toelaat of een strengere rechtvaardigingstoets hanteert dan die van artikel 16, §1 van het decreet.

Aangezien de quotaregel in deze zaak rechtstreeks verwijst naar de leeftijd van spelers, behandelt de Geschillenkamer de klacht als een mogelijke directe discriminatie op grond van leeftijd. Ze stelt vast dat de indiener van de klacht en voetbalclub V.V. 9000 Gent door de regel een nadeel ondervinden op grond van leeftijd. Ze stelt ook vast dat de regel een legitiem doel heeft, namelijk het ondersteunen van de jeugdwerking van de Vlaamse clubs door de doorstroming van jeugdspelers naar eerste ploegen te bevorderen. 

De kern van de beoordeling van de Geschillenkamer is de vraag of de quotaregel en de toepassing ervan passend, noodzakelijk en evenredig zijn om de nagestreefde doelstelling te bereiken. Na zorgvuldige afweging van alle relevante elementen, is de Geschillenkamer van oordeel dat Voetbal Vlaanderen niet aantoont dat het noodzakelijk was om de betwiste quotamaatregel toe te passen op de lagere provinciale afdelingen van het amateurvoetbal. Voetbal Vlaanderen heeft niet aangetoond dat de maatregel is afgestemd op een werkelijke behoefte. Ze heeft ook niet overtuigend aangetoond dat het voorzien van uitzonderingen of een overgangsperiode afbreuk zou doen aan de effectiviteit van de maatregel.

Om die redenen oordeelt de Geschillenkamer dat er sprake is van een directe discriminatie op grond van leeftijd overeenkomstig het Gelijkekansendecreet.

Om de vastgestelde discriminatie te beëindigen, beveelt de Geschillenkamer Voetbal Vlaanderen aan:

• als structurele maatregel, om de nodige stappen te ondernemen om de toepassing van leeftijdsquota voor jonge spelers in te trekken voor de lagere provinciale afdelingen van het amateurvoetbal, of op zijn minst te voorzien in een uitzondering voor V.V. 9000 Gent en vergelijkbare clubs.

De Geschillenkamer, samengesteld uit voorzitter Eva Brems, bijzitter Jelle Flo en bijzitter Sarah Lambrecht, en bijgestaan door griffier Dorien Geeroms, spreekt het volgende oordeel uit:

De Geschillenkamer heeft de klacht ontvangen op 2 september 2024.

De fase van het uitwisselen van standpunten en overtuigingsstukken werd afgerond op 11 december 2024. De Geschillenkamer ontving volgende stukken:

• het standpunt van de verweerster van 9 oktober 2024
• het antwoord van de indiener van de klacht van 12 november 2024
• het laatste antwoord van de verweerster van 11 december 2024 

De Geschillenkamer behandelde de zaak tijdens een hoorzitting op 9 januari 2025.  Op de hoorzitting waren beide partijen aanwezig. De indiener van de klacht was zelf aanwezig. Voetbal Vlaanderen werd vertegenwoordigd door twee personeelsleden en advocaten E. Matthys en K. Lebon. 

Tijdens de hoorzitting heeft de Geschillenkamer over een aantal aspecten bijkomende informatie opgevraagd bij de indiener van de klacht overeenkomstig artikel 19 van het Procedurebesluit. Deze heeft bijkomende informatie op 9 januari 2025 bezorgd. De verweerster heeft haar standpunt over de bijkomende informatie bezorgd aan de Geschillenkamer op 17 januari 2025.

De Geschillenkamer ontvangt een klacht pas nadat een poging tot bemiddeling is doorlopen bij de afdeling Eerstelijnsdienst en Bemiddeling van het Vlaams Mensenrechteninstituut.[1] Omwille van de vertrouwelijkheid van de bemiddeling mag de Geschillenkamer niet geïnformeerd worden over wat er zich tijdens de bemiddeling heeft afgespeeld.[2]

De Geschillenkamer beslist om de stukken uit het dossier die inhoudelijk over de bemiddelingspoging gaan (stukken 6 en 7 van de verweerster) te weren. Dit wil zeggen dat de Geschillenkamer met deze stukken geen rekening houdt bij haar beoordeling.

Oordelen van de Geschillenkamer vermelden betrokken rechtspersonen bij naam tenzij er gewichtige redenen zijn om dat niet te doen.[3]

De verweerster verzoekt het oordeel niet publiek te maken en minstens om het te anonimiseren. Omdat zij de enige decretaal erkende sportfederatie is die bevoegd is voor het ontwikkelen, organiseren en promoten van voetbal in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zou ook een geanonimiseerd oordeel tot haar herleid kunnen worden. De gevraagde anonimisering zou vereist zijn om ernstige en onomkeerbare schade aan haar publiek imago, reputatie en eer te voorkomen. Ook zou de loutere associatie met een discriminatiezaak leiden tot aanzienlijke economische en financiële nadelen. Tot slot is er ook een risico op openbaarmaking van gevoelige bedrijfsinformatie.

De decreetgever heeft bepaald dat de Geschillenkamer haar oordelen steeds publiek bekendmaakt en dat de anonimisering van rechtspersonen slechts uitzonderlijk kan gebeuren.[4] De verweerster toont niet aan dat haar reputatieschade of economische schade verschilt van de algemene gevolgen voor iedere andere rechtspersoon die bij naam wordt genoemd in een oordeel. Het toestaan van de anonimisering op grond daarvan zou de regel van openbaarheid uithollen. De verweerster toont ook niet aan welke gevoelige bedrijfsinformatie zou publiek gemaakt worden met het oordeel. De Geschillenkamer wijst het verzoek om anonimisering af omwille van een gebrek aan gewichtige redenen.

De indieners van de klacht zijn de voetbalclub V.V. 9000 Gent en een persoon die bestuurder en speler is van deze voetbalclub. V.V. 9000 Gent is aangesloten bij de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB) en bij Voetbal Vlaanderen. In het huidige voetbalseizoen 2024-2025 speelt de club in de derde afdeling van het provinciaal amateurvoetbal.

De zaak gaat over de wijziging van een artikel van het Bondsreglement, zoals goedgekeurd door Voetbal Vlaanderen binnen de Hoge Raad van de KBVB. De nieuwe regel is in werking getreden op 1 juli 2024 en geldt dus vanaf het huidige voetbalseizoen 2024-2025.

Het betrokken artikel van het Bondsreglement bepaalt:

“Artikel B6.109. De volgende verplichtingen gelden inzake het inschrijven van spelers op het wedstrijdblad.

[…]

Art. V. Voor de clubs van het amateurvoetbal geldt in alle Voetbal Vlaanderen-competities het volgende:

De clubs van de 1ste, 2de en 3de afdeling VV en de provinciale afdelingen zijn verplicht voor eerste herenploegen minstens 3 spelers U23 in te schrijven op het wedstrijdblad.

De club, die zich niet houdt aan bovenstaande regels, wordt geacht 1, 2 of 3 niet-gekwalificeerde spelers op het wedstrijdblad te hebben ingeschreven. 

Indien dit niet het geval is, zullen er, naar gelang het ontbreken ervan, één, twee of drie wisselspelers minder op het wedstrijdblad mogen ingeschreven worden, waardoor aan de verplichting voldaan is.

Voor de wedstrijden in de Beker van België is de verplichting niet van toepassing.”[5]

De woorden “spelers U23” in het artikel verwijzen naar spelers die jonger zijn dan 23 jaar op het ogenblik dat het voetbalseizoen begint. Voor het huidige seizoen 2024-2025 zijn dit spelers geboren in of na 2002.

Voorafgaand aan de reglementswijziging gold er al een vergelijkbare regel. Onder deze oude regel moesten bij iedere wedstrijd minstens twee spelers van 21 jaar of jonger worden opgenomen op het wedstrijdblad. Deze oude regel was niet van toepassing op alle afdelingen van het amateurvoetbal. De regel gold onder meer niet voor de afdeling waarin V.V. 9000 Gent speelt.

De nieuwe regel is van toepassing op alle afdelingen van het amateurvoetbal en geldt dus ook voor de afdeling waarin V.V. 9000 Gent speelt. Onder de nieuwe regel moeten bij elke voetbalwedstrijd minstens drie spelers op het wedstrijdblad staan die jonger zijn dan 23 jaar bij de start van het seizoen. Voor iedere voetbalwedstrijd wordt een dergelijk wedstrijdblad opgesteld. Enkel de spelers die op het wedstrijdblad staan, mogen deelnemen aan de betrokken wedstrijd. Als er te weinig spelers jonger dan 23 jaar op het wedstrijdblad staan, betekent dit niet dat de wedstrijd niet kan worden gespeeld. Het betekent ook niet dat de voetbalclub niet met elf spelers kan starten aan de wedstrijd. Het gevolg is wel dat er minder wisselspelers op het wedstrijdblad mogen staan; en er dus in totaal minder spelers kunnen deelnemen aan de wedstrijd.

Vanaf het huidige voetbalseizoen 2024-2025 mogen er maximaal 16 spelers op het wedstrijdblad staan: de elf startende spelers en maximum vijf wisselspelers. Indien de nieuwe regel niet wordt nageleefd, wordt het aantal ingeschreven spelers verminderd met het aantal ontbrekende geboren in of na 2002. Bijvoorbeeld, als er maar één speler geboren in of na 2002 op het wedstrijdblad staat, mogen er maximum 14 spelers op het wedstrijdblad staan in plaats van 16 (en dus maximum drie wisselspelers in plaats van vijf).  

Deze regel is bindend voor alle clubs en spelers aangesloten bij Voetbal Vlaanderen die willen deelnemen aan de zogenaamde herenkampioenschappen, ongeacht het “niveau” en de afdeling.[6] De regel geldt voor zowel het regionaal amateurvoetbal als het provinciaal amateurvoetbal. V.V. 9000 Gent en de spelers van de club moeten het artikel dus naleven bij hun deelname aan het kampioenschap in de derde afdeling van het provinciaal amateurvoetbal.

De Geschillenkamer moet in deze zaak eerst beoordelen of de klacht ontvankelijk is (I) en vervolgens of er sprake is van discriminatie op grond van leeftijd (II).

I. Ontvankelijkheid

Voordat de Geschillenkamer een klacht van discriminatie kan onderzoeken, moet zij eerst nagaan of de klacht ontvankelijk is. In deze zaak betwist de verweerster de ontvankelijkheid op verschillende punten:

• Het eigen belang van de indiener van de klacht;
• De vraag of de indiener op legitieme wijze zijn club kan vertegenwoordigen;
• De rol van de voorafgaande bemiddeling bij het Vlaams Mensenrechteninstituut.

De Geschillenkamer onderzoekt eerst het belang (A) en bekijkt vervolgens de rol van de voorafgaande bemiddeling (B).

A. Belang

Na de zitting bracht de indiener van de klacht overeenkomstig artikel 19  Besluit samenstelling en procedure Geschillenkamer stukken aan waaruit blijkt dat hij als spelend lid is ingeschreven. Dat betekent dat hij kan geselecteerd worden om te spelen voor V.V. 9000 Gent. Hij heeft dus een belang bij het betwisten van een regel die zijn kansen om te spelen verkleint, en die ook een impact heeft op de concurrentiepositie van zijn club, die geen U23 spelers heeft. Dit wordt verder ondersteund door een schriftelijke verklaring van één van de verantwoordelijken van de club, die bevestigt dat de indiener van de klacht tot de spelerskern van V.V. 9000 Gent behoort maar aangeeft dat hij in het huidige seizoen niet tot de selectie behoorde van de 13 meest geschikte spelers ouder dan 23 jaar.

Uit diezelfde stukken blijkt ook dat de indiener van de klacht bestuurder is van V.V. 9000 Gent en dat de club volgens haar statuten in en buiten rechte wordt vertegenwoordigd door één bestuurder. De indiener van de klacht kan in de procedure voor de Geschillenkamer dus op geldige wijze zijn club vertegenwoordigen.

De club V.V. 9000 heeft een belang bij deze procedure, aangezien de club geen enkel U23 lid telt. Ze kan dus een competitief nadeel ondervinden door de nieuwe regel, doordat ze maar 13 spelers op het wedstrijdblad kan inschrijven in plaats van 16. Zij moet dus met minder wisselspelers spelen dan de meeste tegenstrevers.

B. Voorafgaande bemiddeling

Indieners kunnen een klacht niet rechtstreeks voor de Geschillenkamer brengen. De Geschillenkamer ontvangt klachten slechts nadat een poging tot bemiddeling is doorlopen bij de afdeling Eerstelijnsdienst en Bemiddeling van het Vlaams Mensenrechteninstituut. Als de bemiddelingsopdracht niet tot een resultaat leidt of kan leiden, wordt de klacht met instemming van de indiener doorgestuurd naar de Geschillenkamer.[11] Omwille van de vertrouwelijkheid van de bemiddeling mag de Geschillenkamer niet geïnformeerd worden over wat er zich tijdens de bemiddeling heeft afgespeeld.[12]

De Geschillenkamer stelt vast dat de klacht in deze zaak op een correcte manier naar haar is doorgestuurd, en met name vergezeld is van een overdrachtsformulier dat is ondertekend door de indiener van de klacht.[13]

Artikel 16, §1 van het VMRI-decreet bepaalt:

“Nadat de klacht en de eventuele overtuigingsstukken conform artikel 13, §5, werden bezorgd aan de geschillenkamer, controleert de geschillenkamer of de klacht ontvankelijk is conform artikel 13, §3”.

Artikel 13, §3 van het VMRI-decreet somt de gevallen op waarin een klacht niet ontvankelijk is. Deze beperkte lijst verwijst niet naar de bemiddeling of naar de wijze waarop de klacht na de bemiddelingspoging wordt doorgestuurd naar de Geschillenkamer. Deze elementen maken dan ook geen deel uit van de ontvankelijkheidsvereisten. Het komt niet aan de Geschillenkamer toe om zich uit te spreken over het verloop of de uitkomst van de bemiddeling door het Vlaams Mensenrechteninstituut. Dit is een beoordeling voor de bemiddelaar bij de afdeling Eerstelijnsdienst en Bemiddeling.[14] Wanneer een partij het niet eens is met die beoordeling kan die hierover beklag doen bij het Vlaams Mensenrechteninstituut.[15]

De klacht is ontvankelijk. In elk geval is de klacht op geldige wijze aan de Geschillenkamer bezorgd.

II. Discriminatie op grond van leeftijd

A. Algemeen

De Geschillenkamer moet in deze zaak beoordelen of de indiener van de klacht en de voetbalclub V.V. 9000 Gent gediscrimineerd worden door de verplichting voor de ploeg om voor elke wedstrijd minstens drie spelers U23 in te schrijven op het wedstrijdblad.

Het gaat om een quotaregeling op grond van leeftijd. Een quotaregeling is een typevoorbeeld van een positieve actie. Over positieve actie bepaalt artikel 26 Gelijkekansendecreet:

“Dit decreet belet niet dat om volledige gelijkheid te waarborgen, tijdelijk specifieke maatregelen worden gehandhaafd of getroffen om een kennelijke ongelijkheid te compenseren die verband houdt met een van de kenmerken, vermeld in artikel 15bis, of een combinatie van die kenmerken, voor zover die maatregelen objectief worden gerechtvaardigd door een legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn.”

In vergelijking met de toetsingscriteria voor de rechtvaardiging van directe discriminatie onder artikel 16 § 1 Gelijkekansendecreet, bevat artikel 26 twee bijkomende voorwaarden: het bestaan van een ‘kennelijke ongelijkheid’ die de maatregel tracht te compenseren, en het tijdelijk karakter van de maatregel.

De Geschillenkamer meent dat quota en andere vormen van positieve actie niet aan zwaardere criteria moeten worden onderworpen dan andere vormen van directe discriminatie. Deze interpretatie sluit het best aan bij de tekst van artikel 26 Gelijkekansendecreet, die begint met de woorden ‘dit decreet belet niet dat’, en die erkent dat positieve actie vaak nuttig of nodig is ‘om volledige gelijkheid te waarborgen’.

Artikel 26 Gelijkekansendecreet is dan ook enkel relevant voor de gevallen van positieve actie waarvoor het Gelijkekansendecreet geen rechtvaardiging toelaat of een strengere rechtvaardigingstoets hanteert dan die van artikel 16, §1.[16] De voorliggende zaak valt hier niet onder.

Aangezien de quotaregel waarover deze zaak gaat rechtstreeks verwijst naar de leeftijd van spelers, behandelt de Geschillenkamer de klacht als een mogelijke directe discriminatie op grond van leeftijd.

Een directe discriminatie op grond van leeftijd vindt plaats wanneer:  

• iemand minder gunstig wordt behandeld dan iemand anders in een vergelijkbare situatie;  
• op grond van een beschermd kenmerk (oorzakelijk verband);
• tenzij die ongunstige behandeling objectief wordt gerechtvaardigd. Dit is het geval wanneer de ongunstige behandeling een legitiem doel nastreeft en de middelen om dit doel te bereiken passend en noodzakelijk zijn.[17] Als aan die voorwaarden is voldaan, moet ten slotte een afweging worden gemaakt tussen het nadeel voor personen met een of meer beschermde kenmerken en het belang van het nagestreefde doel.

De indiener van de klacht voert in eigen naam aan:  

• dat hij door de nieuwe regel van Voetbal Vlaanderen als speler die ouder is dan 23 minder kans maakt om geselecteerd te worden voor een wedstrijd;
• en dat de oorzaak hiervan zijn leeftijd is.

Voetbalclub V.V. 9000 Gent voert aan:

• dat zij door de nieuwe regel van Voetbal Vlaanderen een competitief nadeel ondervindt doordat ze minder wisselspelers kan inzetten;
• en dat de oorzaak hiervan de leeftijd is van alle spelers van de club.

De klacht van de voetbalclub kan op twee manieren worden benaderd. Als de voetbalclub wordt beschouwd als een geheel van individuen waarvan de meesten spelers zijn, kan men stellen dat de voetbalclub gediscrimineerd wordt op grond van leeftijd indien zou blijken dat er sprake is van discriminatie op grond van de leeftijd van de spelers van de club. Als een meer formalistische benadering wordt gevolgd, waaronder de voetbalclub wordt beschouwd als een rechtspersoon met een eigen ‘leeftijd’ die verschilt van die van de spelers, dan is de klacht van de voetbalclub een klacht over discriminatie ‘bij associatie’. Het Gelijkekansendecreet biedt namelijk niet enkel bescherming tegen discriminatie op grond van eigen kenmerken, maar beschermt ook tegen discriminatie op grond van ‘bij associatie toegekende’ kenmerken.[18] Voor de beoordeling van de klacht maakt het geen verschil uit welke benadering wordt gevolgd. Het maakt dus geen verschil uit of het gaat om discriminatie op grond van eigen of bij associatie toegekende kenmerken.

B. Minder gunstige behandeling en oorzakelijk verband

Deze zaak gaat over de impact van de wijziging van een bepaling van het Bondsreglement, waardoor een verplichting geldt om minstens drie spelers U23 in te schrijven op het wedstrijdblad. Een club die hier niet aan voldoet, mag minder spelers inschrijven op het wedstrijdblad.

Sinds de invoering van de gewijzigde regel kan voetbalclub V.V. 9000 Gent – waarvan alle spelers ouder zijn dan 23 – nog maar 13 spelers inschrijven op het wedstrijdblad. Daarentegen kan een club die minstens 3 spelers U23 kan opstellen, 16 spelers inschrijven op het wedstrijdblad.

De minder gunstige behandeling van de club volgt rechtstreeks uit de regel, doordat ze een competitief nadeel ondervindt nu ze drie wisselspelers minder kan inzetten dan de meeste tegenstrevers. Voetbal is een erg fysieke sport, waarbij de inzet van wisselspelers belangrijk is wanneer spelers geblesseerd of vermoeid zijn. Als een club minder frisse invallers kan inzetten dan de meeste andere ploegen in de competitie, ondervindt zij vanzelfsprekend een nadeel. Dat is zo zelfs wanneer dit niet elke wedstrijd zou blijken uit de resultaten.

Ook de minder gunstige behandeling van de indiener van de klacht volgt rechtstreeks uit de regel. Doordat zijn club maar 13 spelers kan selecteren voor een wedstrijd, heeft hij minder kans om geselecteerd te worden.

De Geschillenkamer stelt vast dat zowel de indiener van de klacht als V.V.9000 Gent minder gunstig worden behandeld op grond van leeftijd. Deze minder gunstige behandeling volgt rechtstreeks uit de invoering door Voetbal Vlaanderen van een quotaregel gebaseerd op leeftijd.

De Geschillenkamer onderzoekt vervolgens of de minder gunstige behandeling gerechtvaardigd kan worden.

C. Rechtvaardiging

1. Legitiem doel

Met de invoering van de quotaregeling voor U23 spelers beoogt Voetbal Vlaanderen clubs te stimuleren om jeugdspelers te integreren in de eerste ploeg. Voetbal Vlaanderen wil met de regel de jeugdwerking van de Vlaamse clubs ondersteunen, door de doorstroming van jeugdspelers naar eerste ploegen te bevorderen.

In navolging van het Hof van Justitie van de EU[19] oordeelt de Geschillenkamer dat het aanmoedigen en opleiden van jonge voetballers een legitiem doel is. Met de quotaregeling ten voordele van U23 spelers, en de daaruit volgende ongunstige behandeling op grond van leeftijd, streeft Voetbal Vlaanderen dan ook een legitiem doel na.

2. Passend en noodzakelijk

De Geschillenkamer moet beoordelen of de quotaregel en de toepassing ervan passend en noodzakelijk zijn om de nagestreefde doelstelling te bereiken. Hierbij moet worden nagegaan of de regel beantwoordt aan een werkelijke behoefte.[20] Het is aan Voetbal Vlaanderen om dit aan te tonen.[21]

De Geschillenkamer is van oordeel dat Voetbal Vlaanderen aannemelijk maakt dat er in Vlaanderen een reële problematiek is van beperkte doorstroming van jeugdspelers naar eerste ploegen. Dit wordt ook niet betwist door de indiener van de klacht. De Geschillenkamer meent ook dat een quotaregeling voor jonge spelers, in het algemeen genomen, een passende maatregel is om de vooropgestelde doelstelling te bereiken.

Hoewel ploegen er nog steeds voor kunnen kiezen om geen U23 spelers op het wedstrijdblad op te nemen, blijkt op basis van de voorgelegde stukken een zeer hoog percentage van naleving. Er liggen geen cijfers voor over de impact van de quotaregeling op effectieve speelminuten van jonge spelers, en dus op het vooropgestelde doel als dusdanig. De Geschillenkamer is niettemin bereid om aan te nemen dat die impact er is, omdat dit een logisch gevolg zou zijn van de regeling.

Wat wel ter discussie staat, is het passend en noodzakelijk karakter van de uitbreiding van de quotaregel tot de derde afdeling van het provinciaal amateurvoetbal, de afdeling waarin V.V. 9000 Gent speelt.

Voor het seizoen 2024-2025 gold al een quotaregel voor jonge spelers, die echter niet van toepassing was op de tweede, derde en vierde provinciale afdelingen van het amateurvoetbal. Voetbal Vlaanderen motiveert de uitbreiding van de (gewijzigde) quotaregel naar deze lagere afdelingen op basis van de wenselijkheid van uniformisering en vereenvoudiging. 

Voorafgaand aan de uitbreiding van de quotaregel stelde Voetbal Vlaanderen vast dat 87 % van de clubs in de tweede, derde en vierde provinciale afdelingen al voldeden aan de (oude) quotaregel, hoewel die niet op hen van toepassing was. Voetbal Vlaanderen verwachtte een beperkte negatieve impact van de uitbreiding van de (gewijzigde) quotaregel op het geheel van de clubs en spelers in de lagere afdelingen. Dit was een van de elementen die de beslissing tot uitbreiding van de regel ondersteunden.

Wanneer het passend en noodzakelijk karakter van een quotaregeling in abstracte termen wordt geëvalueerd, is het beperkte karakter van de negatieve impact die deze heeft een relevant element in het voordeel van een verweerder. Bij de concrete beoordeling van de mogelijke discriminatie ten aanzien van de indiener van de klacht en voetbalclub V.V. 9000 Gent kan dit echter minder doorwegen, aangezien deze club en de spelers ervan net wel benadeeld worden door de quotaregel.

Tegelijkertijd roept de beperkte verwachte impact van de maatregel ook vragen op over het passend en noodzakelijk karakter ervan. Voetbal Vlaanderen stelt dat de piramidale structuur van het Vlaamse competitievoetbal als een organisch geheel moet worden beschouwd, waarin heel wat spelers opwaartse (of ook neerwaartse) mobiliteit ervaren. Zij toont echter niet aan dat er ook in de derde provinciale afdeling van het amateurvoetbal een reële nood is om de integratie van eigen jeugdspelers te bevorderen. Het feit dat de zeer grote meerderheid van de betrokken clubs al jonge spelers opstelden zonder daartoe verplicht te zijn, doet daaraan twijfelen.

3. Evenredig in de strikte zin

De Geschillenkamer moet ten slotte het belang van het beoogde doel afwegen tegenover de ongunstige behandeling van de indiener van de klacht en diens voetbalclub.

Voor voetbalclub V.V. 9000 Gent is de ongunstige behandeling het gevolg van het ontbreken van U23 spelers onder haar leden. De club kan daaraan verhelpen door jonge spelers aan te trekken. Ze stelt hier al vergeefse pogingen toe te hebben ondernomen, maar voert niet aan dit per definitie niet te kunnen of te willen. De snelle invoering van de (voor de derde provinciale afdeling) nieuwe quotaregeling is een belangrijke factor die uitlegt waarom de club er nog niet in is geslaagd om U23 spelers aan te trekken.

Voor de indiener van de klacht is de ongunstige behandeling het gevolg van zijn leeftijd, een factor waar hij niets aan kan veranderen. Zijn kansen om geselecteerd te worden voor een wedstrijd zijn kleiner dan die van U23 spelers, als rechtstreeks gevolg van de uitbreiding van de quotaregel.

4. Besluit

Na zorgvuldige afweging van alle relevante elementen, is de Geschillenkamer van oordeel dat Voetbal Vlaanderen niet aantoont dat het noodzakelijk was om de betwiste quotamaatregel toe te passen op de lagere provinciale afdelingen van het amateurvoetbal. Voetbal Vlaanderen heeft niet aangetoond dat de maatregel was afgestemd op een werkelijke behoefte. Zij heeft ook niet overtuigend aangetoond dat het voorzien van uitzonderingen of een overgangsperiode afbreuk zou doen aan de effectiviteit van de maatregel. 

De Geschillenkamer besluit dan ook dat niet is aangetoond dat de betwiste maatregel passend, noodzakelijk en evenredig is ten opzichte van het vooropgestelde doel.

Om die redenen oordeelt de Geschillenkamer dat er sprake is van een directe discriminatie op grond van leeftijd overeenkomstig het Gelijkekansendecreet.

Om de vastgestelde discriminatie te beëindigen, beveelt de Geschillenkamer Voetbal Vlaanderen aan:

• als structurele maatregel, om de nodige stappen te ondernemen om de toepassing van leeftijdsquota voor jonge spelers in te trekken voor de lagere provinciale afdelingen van het amateurvoetbal, of op zijn minst te voorzien in een uitzondering voor V.V. 9000 Gent en vergelijkbare clubs.