Samenvatting advies
Waarover gaat dit advies?
In Vlaanderen is de basis van het beleid rond gelijke kansen vastgelegd in het decreet van 10 juli 2008 houdende een kader voor het Vlaamse gelijkekansen- en gelijkebehandelingsbeleid. De Vlaamse Regering keurde het voorontwerp van besluit tot uitvoering van het decreet van 10 juli 2008 houdende een kader voor het Vlaamse gelijkekansen- en gelijkebehandelingsbeleid principieel goed op 22 december 2023. De bepalingen daarin hebben luidens het bezorgde dossier betrekking op de volgende drie thema’s:
- Horizontaal gelijkekansenbeleid
- Erkenning van partnerorganisaties
- Antidiscriminatiebeleid
Waarbinnen kadert dit advies?
Het Vlaams Mensenrechteninstituut ging na of dit voorontwerp in overeenstemming is met het bestaande regelgevende kader, zoals het onder meer wordt gevormd door Europese antidiscriminatie-richtlijnen, het verdrag van 7 maart 1966 inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie, het verdrag van 18 december 1979 inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen en het verdrag van 13 december 2006 inzake de rechten van personen met een handicap.
Wat staat in het advies?
Het Vlaams Mensenrechteninstituut onderschrijft het belang van het horizontaal gelijkekansenbeleid en de erkenning van partnerorganisaties voor gelijke kansen, van partnerorganisaties voor digitale inclusie en van de partnerorganisaties voor het lokale gelijkekansenbeleid. Hoewel het voorontwerp de lokale besturen een houvast lijkt te kunnen bieden bij het invoeren van stimulerende maatregen, formuleert het Vlaams Mensenrechteninstituut de volgende bedenkingen en aanbevelingen:
- Het toepassingsgebied van het voorontwerp lijkt zich niet uit te strekken tot het ruimere begrip van de ‘Vlaamse instanties’. De vraag rijst dus of hiervoor ook een kader zal worden uitgewerkt. Verder kunnen ook private personen nood hebben aan een duidelijk kader om stimulerende maatregelen in te voeren.
- Er ontbreekt een motivering waarom de stimulerende maatregel in beginsel wordt ingetrokken na een periode van drie jaar.
- Voor de duidelijkheid wordt in artikel 56 van het voorontwerp “ter beoordeling” best vervangen door “ter advies overeenkomstig artikel 9 van het decreet 28 oktober 2022 tot oprichting van een Vlaams Mensenrechteninstituut”.
- De rapporteringsplicht van het Agentschap Binnenlands Bestuur dient te worden aangepast zodat het Agentschap niet zal rapporteren over de adviesbevoegdheid van het Vlaams Mensenrechteninstituut.
Daarnaast legt het Vlaams Mensenrechteninstituut een aantal vragen ter verduidelijking en aandachtspunten voor aan de Vlaamse Regering over de versterking van het toezicht op het Gelijkekansendecreet:
- Het voorontwerp bepaalt niet welke de inspectiediensten zijn die effectief toezicht zullen houden op de uitvoering van het Gelijkekansendecreet. Dit dient verder te worden verduidelijkt.
- Het is onduidelijk wat de verhouding is tussen de kennisdeling met en de doorverwijzing naar het Vlaams Mensenrechteninstituut.
- De kennisdeling en doorverwijzing zou nuttig kunnen worden uitgebreid naar discriminatie in het kader van het decreet van 8 mei 2002 houdende evenredige participatie op de arbeidsmarkt, en mogelijk zelfs tot meldingen over mensenrechtenschendingen om te vermijden dat er een leemte ontstaat op dit vlak.
- Het Vlaams Mensenrechteninstituut interpreteert het voorontwerp zo dat er voor de vermelde inspectiediensten een mogelijkheid is om op eigen initiatief kennis te delen, zonder dat er afbreuk wordt gedaan aan de bevoegdheid van het Instituut om informatie bij de vermelde inspectiediensten op te vragen.